Goboony pleit voor terugkomst wildkamperen in Nederland
Wildkamperen is in Nederland al minstens tientallen jaren verboden. De regels zijn duidelijk: buiten de aangewezen campings mag niemand zomaar zijn tent opzetten in de vrije natuur. De afgelopen jaren werd het kampeeraanbod nog verder ingeperkt door de sluiting van de zogenaamde paalkampeerplaatsen van Staatsbosbeheer. Dit waren locaties waar avontuurlijke kampeerders op een minimale en duurzame manier in de natuur konden verblijven.
Helaas werden deze plekken gesloten vanwege overlast en milieuschade door een aantal kampeerders die zich niet aan de regels hielden. Toch pleit Goboony, Europa’s grootste deelplatform voor camperverhuur, nu voor een terugkeer van wildkamperen, zij het onder strikte voorwaarden. Volgens Mark de Vos, CEO van Goboony, zou gecontroleerd wildkamperen een antwoord kunnen zijn op de toenemende druk op populaire kampeerplekken in Nederland. Hij stelt voor om wildkamperen, zowel voor tenten als campers, mogelijk te maken via een vergunningssysteem en met duidelijke regels.
Het verdwijnen van paalkampeerplaatsen
Tot voor kort boden de paalkampeerplaatsen een legale manier om in de natuur te overnachten, maar ook deze werden in 2020 gesloten. Staatsbosbeheer besloot deze plekken op te heffen nadat bleek dat een deel van de bezoekers zich niet aan de regels hield. Afval werd achtergelaten, de rust van natuurgebieden werd verstoord en de natuurlijke omgeving raakte beschadigd. Dit leidde tot frustratie onder natuurliefhebbers en zorgde ervoor dat er in ons nog minder mogelijkheden zijn voor kampeerders om in de natuur te overnachten. De manier die het dichtst bij écht in de natuur kamperen ligt, is het overnachten op een Natuurkampeerterrein, of een mooi plekje zien te vinden via platforms als ‘Campspace’ en ‘Welcome to my Garden’, of uitwijken naar België, waar nog (!) wel een aantal bivakplaatsen zijn terwijl er in Duitsland ook nog de zogenaamde Trekkingplätze zijn.
Kwetsbare natuur
Mark de Vos erkent het probleem: “We begrijpen de zorgen over de natuur en de noodzaak om kwetsbare gebieden te beschermen. Toch zien wij mogelijkheden om kleinschalig en verantwoord wildkamperen opnieuw mogelijk te maken, bijvoorbeeld door een vergunningenstelsel en strenge voorwaarden in te voeren.”
Gereguleerd wildkamperen met vergunningen
Het voorstel van Goboony is om wildkamperen opnieuw mogelijk te maken, maar dan op een strikt gecontroleerde manier. De Vos stelt voor dat kampeerders vooraf een vergunning moeten aanvragen, waarbij een beperkt aantal plekken beschikbaar zou zijn. De locaties zouden zorgvuldig worden geselecteerd en het aantal vergunningen beperkt om overbelasting van de natuur te voorkomen. Ook zouden seizoensgebonden restricties moeten gelden, zodat bepaalde natuurgebieden tijdens kwetsbare periodes, zoals broedseizoenen, met rust worden gelaten.
Wat het plan uniek maakt, is het idee om kampeerders een soort natuurexamen te laten afleggen voordat ze een vergunning krijgen. “Kampeerders moeten laten zien dat ze de natuur kunnen respecteren en dat ze weten hoe ze zich verantwoord moeten gedragen. Dit examen zou helpen om mensen bewuster te maken van de impact die hun gedrag kan hebben op de natuur,” legt De Vos uit.
Natuurexamens voor bewust kamperen
Het idee van een online natuurexamen is vergelijkbaar met de cursussen die worden aangeboden voor bedrijfshulpverlening of vaarbewijzen. Kampeerders zouden een online module moeten volgen waarin ze leren over natuurbehoud, het vermijden van afval en het belang van rust in natuurgebieden. Daarna zouden ze een examen moeten afleggen, dat bepaalt of ze in aanmerking komen voor een wildkampeervergunning.
Goboony ziet dit systeem als een manier om de verantwoordelijkheid voor het behoud van de natuur te vergroten. “Mensen willen vaak best hun steentje bijdragen, maar het werkt alleen als iedereen dat doet. Met een natuurexamen creëren we een collectieve verantwoordelijkheid onder kampeerders,” aldus De Vos.
Ook wildkamperen voor campers?
Hoewel het voorstel in de eerste plaats lijkt gericht op tentkampeerders, want het paalkamperen was alleen met een tent (of bivakzak) toegestaan. Maar er speelt mogelijk nog een andere gedachte mee. Goboony is immers een platform dat zich richt op de (ver)huur van campers. Het zou kunnen dat De Vos hoopt dat er ook ruimte komt om wildkamperen met campers mogelijk te maken. In veel andere Europese landen, zoals Schotland, Zweden en Noorwegen, is wildkamperen – ook met campers – al of niet onder strikte voorwaarden toegestaan. De Vos kijkt naar deze landen als voorbeelden waar Nederland van zou kunnen leren.
In die bewuste landen zijn er regels die campers toestaan om op bepaalde plekken in de natuur te overnachten, mits ze zich houden aan regels zoals het respecteren van de natuur en het niet verstoren van lokale gemeenschappen. Volgens De Vos zou een soortgelijk systeem in Nederland kunnen worden ingevoerd, waarbij natuurbehoud en vrijheid hand in hand gaan.
Terug naar de natuur, maar met duidelijke regels
De oproep van Goboony komt op een moment dat steeds meer Nederlanders op zoek zijn naar avontuurlijke en kleinschalige vakanties. De beperkingen in het buitenland en de toenemende drukte op campings in eigen land maken dat veel mensen behoefte hebben aan rust en natuur. Een herziening van de strikte regels rondom wildkamperen zou in die behoefte kunnen voorzien, mits dit op een verantwoorde en duurzame manier gebeurt.
Mark de Vos blijft optimistisch: “Er is altijd een manier te vinden. We moeten als samenleving leren om verantwoordelijk om te gaan met de natuur, en dat kan alleen als we mensen de kans geven om die natuur ook daadwerkelijk te ervaren.”
Met een vergunningsstelsel en natuurexamens kan Nederland wellicht een stap zetten richting het heropenen van de natuur voor avontuurlijke kampeerders – maar dan op een manier die zowel de natuur als de kampeerder beschermt. Maar gezien de ervaringen met de paalkampeerplaatsen, en het feit dat verschillende Nederlandse gemeenten ook maatregelen hebben getroffen om campers niet langs de openbare weg te overnachten, lijkt de kans op succes klein.